Auteur: Mirjam Polman

Als je jong bent, leer je vrijwel probleemloos een andere taal. Hoe ouder je wordt, hoe moeizamer het gaat. Een paar woordjes in een vakantieland is leuk maar besluit je in een ander land te gaan wonen, is het toch wel handig als je de basisbeginselen al kent. In Nederland hadden we een aantal maanden Spaanse les. Spaans, zoals op het vasteland wordt gesproken.

Dat blijkt heel wat anders te zijn dan het Spaans wat men op de Canarische Eilanden spreekt. Dat is niet zo gek, de Canarische Eilanden liggen zo´n 1800 kilometer zuidelijker. Nederland is vergeleken met Spanje een klein landje maar zelfs daar is al een groot verschil te horen in Limburg, de Randstad of het Gronings.

Ook andere Spaanstalige landen hebben grote invloed gehad op de taal: er is veel emigratie (geweest) tussen de Canarische eilanden en landen zoals Cuba en Venezuela. Hele families trokken weg, met de hoop op een nieuwe en misschien betere toekomst aan de horizon. Sommige families kwamen na generaties weer terug, in de hoop hier rust, of (opnieuw) een betere toekomst te vinden. Logisch dat dan in de loop van tijd het leven op de eilanden doorspekt raakt met andere Spaanse woorden dan het klassieke Spaans.

In de eerste maanden leerden we al snel Jesus en Diana kennen. Ze kwamen beiden uit Madrid. Hij muziekleraar, zij Engelse lerares. Ze wonen inmiddels weer in Madrid maar ze hebben ons i rap tempo zoveel Spaans geleerd. Diana gaf ons in eerste instantie Spaanse les, ongeveer op de manier zoals we het ook in Nederland hadden. Al snel zagen we elkaar vaker en spraken we af voor koffie op een terras of gingen we samen sporten. Hierdoor leerden we het Spaans in de praktijk in plaats van in de schoolbanken. En dat leert veel sneller!

In die tijd ontstond het idee om eenmaal per maand gezamenlijk te koken. Bij ons kookten wij Spaans en bij hen in de keuken zetten zij een Nederlands gerecht op tafel. Althans, we probeerden het. Want zo makkelijk is het niet om de keuken van een nieuw land te leren kennen. Diana en Jesus hadden hierin een achterstand, want sommige Nederlandse ingrediënten zijn hier onbekend (lees: niet te koop).

Ik kocht Spaanse kook-tijdschriften en aan de hand van foto’s en de ingrediënten kwam ik al een heel eind. Wat ook heel goed hielp was om naar kookprogramma´s op tv kijken. Groenten en fruit werd meerdere keren in de hand genomen, close up in beeld gebracht en uitgesproken. Zanahoria (wortel) en Puerro (prei) waren lange tijd mijn favoriete woord.

Er was over en weer verbazing over bereiding: in de Nederlandse keuken worden niet zoveel kruiden gebruikt, laat staan knoflook. De Spaanse keuken staat er bol van! Maar ook hilariteit: zo kregen we eens bij de andijviestamppot 30 zelfgemaakte kroketten voorgeschoteld, want ze hadden gelezen dat kroketten favoriet waren in Nederland…. Het waren er veel maar ze smaakten heerlijk!

Bij het opruimen van het huis (als voorwerk voor de werkelijke verhuizing) proberen we overtollige zaken zoveel mogelijk een tweede thuis te geven. Er gaat een foto via WhatsApp naar vrienden en bekenden met de vraag of ze het kunnen gebruiken, of ik zet het online op een soort lokale marktplaats.

Zo ging er een handige opklapbare tafel naar de nieuwe eigenaar en bracht iemand een paar weken daarna wat bananen brengen als dank. Nou ja, wát bananen…. Het was een boodschappentas vol.

Het is bij elke fruitsoort; als je een appelboom hebt, heb je in heel korte tijd heel veel rijpe appels. Zo is het ook met de bananen. Ze worden (bijna) allemaal in één keer rijp. Toch zaten in onze tas ook heel groene bananenkammen. Het was het resultaat van een week vol harde wind waardoor sommige topzware bananenplanten waren bezweken, ook al werden ze gestut. Gelukkig was er slechts één kam rijp, waar we meteen heerlijk van konden smullen. De rest ging in een schaal “in de wacht” totdat ze rijp waren.

Ook in die schaal worden ze allemaal tegelijk rijp natuurlijk. Maar, daar hebben we een heel handige oplossing voor, je kan rijpe bananen namelijk heel goed invriezen! Los invriezen (heel of gehalveerd) en daarna in een doos of zak – je grijpt nooit meer mis voor een heerlijke milkshake of smoothie!

De huizen hier zijn niet zoals in Nederland aangesloten op gas. Als je op gas kookt, of een kacheltje hebt op gas (in de bergen) dan haal je bij het benzinestation of een grote supermarkt een gasfles. Na een borg en de betaling van de inhoud van de gasfles, kan je elke keer als de gasfles leeg is hem omwisselen voor een volle. Je betaald dan alleen de inhoud van de nieuwe gasfles.

Toen wij hier kwamen wonen was de inhoud van een gasfles ongeveer €8,00. Inmiddels is dat opgelopen naar €12,50 en de prijs zal (zeker met alle onrust in Europa, Ukraine en Rusland) alleen maar oplopen. Voorheen haalden we bijna elke 6-8 weken een nieuwe gasfles. Een totale gasprijs van ca. € 100,00 per jaar. Niets vergeleken bij Nederland, maar ook hier moet het betaald worden. Daarnaast is gas een fossiele brandstof, waarvan we inmiddels weten dat die bronnen niet oneindig zijn, en zeker niet milieuvriendelijk en duurzaam. Door wat meer efficiëntie en bewustwording, hebben we ons gasverbruik kunnen terugbrengen naar 1x in de drie maanden. Hoe?

In huis: Ons huidige huis heeft geen kachel. Dat is in ons voordeel qua gasverbruik (sorry…). En als het in de winter echt fris (en het huis vochtiger) wordt, dan trekken we een trui aan en zelfgebreide sokken.

De badkamer: Douchen doen we meestal koud: eerst lauwer gaan douchen en steeds vaker de warmwaterkraan minder open draaien, dan went het het makkelijkste. En nee, het is niet spartaans, het is juist heel verfrissend na het sporten en een fijne wake-up in de ochtend. Een bijkomend voordeel is dat je ook efficient met het water om springt want je blijft niet minutenlang dromend onder de waterstraal staan. Het scheelt je minimaal 4-5 minuten gasverbruik.

Keuken: Het meeste gebruik gaat naar de keuken en het verbruik is grotendeels afhankelijk van mijn keukencapriolen. Bak ik vaker brood of gebak, dan is de gasfles eerder leeg dan dat ik alleen de warme prak voor de avondmaaltijd kook. Heet water voor de afwas maak ik in de waterkoker – scheelt weer gas! Voor het koken maak ik vaak gebruik van de Hooimeid/hooimiep (of gebruik gewoon een dikke deken of dekbed) die ik heb gemaakt en die ik sowieso gebruik voor het maken van yoghurt. Maar ook rijst is er eenvoudig in te maken. Het resultaat is ALTIJD een droge korrel en geen aangekoekte bodem. Je moet alleen iets eerder met de voorbereidingen beginnen om aan tafel te kunnen.

Je maakt de rijst als volgt: 1 deel rijst op 1,5 deel water en wat zout. Ik neem 1 glas tot aan de rand gevuld met rijst en spoel dat onder de kraan in een zeef. Even uit laten lekken. Ondertussen doe ik water in hetzelfde glas: 1 x het hele glas tot de rand gevuld, en 1x een half glas. Dit gooi ik in de waterkoker en laat het koken. Pak een pan en strooi er wat zout in, doe daarna het kokende water erbij en zet het op de warmtebron. Doe de gespoelde rijst erbij en wacht tot het opnieuw kookt. Laat het 2 minuten goed doorkoken, draai het gas uit en zet de pan met deksel in de Hooimeid. Alles goed afsluiten en na 40 minuten heb je heerlijke, dampend warme droge rijst.

Het scheelt je minstens 10 minuten gasverbruik – alle kleine beetjes helpen!

Oh wat was ik blij toen ik via de tweedehands-website een set blauwgewolkte pannen kon kopen voor een heel schappelijk prijsje!

Ik sjouw al een half mensenleven een Creuset-pan mee, waar we ook naar toe gaan. Het is een aanschaf die levenslang mee gaat (en héél fijn kookt) en onlangs hebben we twee plaatstalen koekenpannen aangeschaft. Ook zo´n aankoop waarmee je de rest van je leven voort kan. Verder bestaat het pannengerei uit een 3-literpannetje en een steelpan. Geen ruim assortiment dus.

Blauwgewolkte pannen zijn ook wel bekend als grijsgewolkte pannen kwamen vaak uit de Dru fabriek in Ulft. Tussen 1920 en 1950 stond er in menig keukentje een hele trits van deze pannen, soms aangevuld met een hooikistpan, een hazenpan of een wasketel. Wat leek het mij leuk om zo´n pannenset in ons heel oude huisje nieuw leven in te blazen en in de keuken te hebben staan voor dagelijks gebruik. Ik zag de aardappeltjes al garen in zo´n lief klein pannetje!

Enfin, de koop werd gesloten en de pannen werden opgestuurd naar een lieve vriendin, die ze op haar beurt weer doorstuurde naar mij. Ik kon niet wachten tot het pakket er was. En ja, ik zou wel hier en daar een stootplekje zitten, want ze zijn gebruikt. En ik zal ook wel even moeten boenen om ze lekker schoon te krijgen want het waren immers al oude pannen, met een verleden. Niet erg, ik zag ze schoon en glimmend al staan in mijn keukentje.

Helaas bleek na het uitpakken in de binnenkant van elke pan wel een beschadiging te zitten, een plek waar de emaille afgestoten was. Hmmm… toch even Googelen hoe dat dan zit met eten koken. En ja, koken in geëmailleerde pannen die aan de binnenkant een beschadiging hebben is niet echt gezond: het beschadigde emaille kan tijdens het koken in splinters loslaten. En emaille is niets anders dan een beschermlaag van gesmolten glas. Dat lijkt me niet echt gezond om dat op te eten.

Ik ga maar eens bedenken wat ik dán met een hele stapel pannen kan doen….

Lang geleden, (lees: 1980, en och help, waar blijft de tijd..) kocht ik het en was het mijn “bijbel”. Bij veel dingen die ik maakte was het mijn steun en hulp. “Mon Tricot 1300 steken, raadgevingen en foefjes”. Een lang, rechthoekig boekje, zonder stevige kaft maar oh zo geliefd! Vaak een leidraad bij een nieuw patroon maar ook een inspiratiebron om af en toe eens in te bladeren. Het had wat vouwtjes hier en daar, je kon echt zien dat het veel gebruikt was. En toen, op een achteloos moment, gaf ik het weg. “Ach,” dacht ik toen, “waarom nog in gedrukte vorm, alle informatie is toch ook terug te vinden op internet?”

En wat heb ik daar een spijt van!

Sindsdien zoek ik regelmatig op internet naar het boekje wat ik toen ondoordacht weggaf. En elke keer als ik het tegenkom, vis ik achter het net – sorry, nét verkocht – of vraagt men er een bizar hoog bedrag voor (ik zag bedragen van meer dan € 45 euro!!)

Heb jij het werkeloos in je kast staan of ergens op zolder liggen? Wil jij het kwijt en weet je zeker dat je er geen spijt van krijgt? Ik hoor het graag! 😉

De laatste weken hield ik het nauwlettend in de gaten of ze er alweer waren: nieuwe uien! De laatste tijd waren de uien die ik kocht zacht en zompig of er groeide al heel snel groene uitlopers aan. Dan maar even géén uit. Nieuwe uien, ik ben er fan van en ze zien er zó lekker fris uit, ik word er altijd een beetje hebberig van 😉

Met stormachtige wind uit het noorden en af en toe een regenbui doet het hier winters aan, ook als het 23 graden is. Daar past hachee bij, gemaakt van de heerlijkste uien die ik kon vinden. Gekookt aardappeltje erbij….. Om te janken zo lekker!

Misschien weet je het bericht nog over het bad wat ik in opdracht beschilderde? Onlangs kreeg ik het resultaat in foto´s. Maar, tijdens het proces van schilderen werd er ook nog een filmpje gemaakt door E – de man des huizes.

Het bad is geïsoleerd en staat stevig op een verhoging met een klein trapje, op het dak van hun huis aan de rand van de stad. Omgeven met groene planten is het heerlijk om daar te baden in weelde, toch?