Tag: Natuur
Geen sportschool nodig
Als je een (moes)tuin hebt, heb je geen sportschool nodig… Er is altijd wat te doen. Helemaal als de tuin in een beschutte kom tussen de bergen ligt. Hierdoor is het in vergelijking met de kust gemiddeld 5 graden koeler, iets wat in de winter gewoon een stuk kouder voelt maar dat natuurlijk niet is. ‘s Nachts is het niet kouder dan 15 graden en overdag zonnig en rond de 21 graden. Ook is de kans op regen wat groter dan aan de kust of in het zuiden. Tel daarbij op dat het zeer vruchtbare vulkanische grond is, dan snap je dat alles hier erg goed groeit en bloeit. Groeizaam weer dus en eerste ronde wisselteelt zit er daardoor al op. Wat ik in november zaaide is inmiddels geoogst en alle groenten schuiven dan een plaatsje op in de moestuin. Zo blijft de grond gezond.
De composthoop… althans, die ligt hieronder.
De hele composthoop is aan het gezicht onttrokken door de Oost-Indische kers. Hier heet ‘ie Capuchina. De bloemen zijn eetbaar.
Een rondje door de moestuin geeft op dit moment veel plezier, er is altijd wat te oogsten: sperziebonen, wortelen, een handvol aardbeien en avocado’s. Die laatsten zijn nog groen en hard, maar rijpen na op de vensterbank. Het is buigen, tillen en rekken om te oogsten: de sportschool hoef ik niet te bezoeken! Twee weken geleden oogstte ik de witte kolen. Ze blijven lang goed en je kan er heerlijk mee roerbakken.
Zoals ik al schreef, er is geen sportschool nodig om aan je beweging te komen. Vorig jaar in november pootte ik de aardappelen en vorige maand kon ik oogsten. Het is altijd een verrassing hoe groot de opbrengst is. Ik heb geen giek om de aardappelen omhoog te werken en los te woelen. Alles gaat met de hand: rondom de plant de grond loswoelen met een schepje en daarna voorzichtig de plant uit de grond trekken. Er hangen genoeg aardappelen aan, maar ook in de kuil die is ontstaan vind je nog genoeg losse aardappelen. Vers uit de grond en daarna op je bord smaken ze het allerlekkerste.
Hier is het de gewoonte om de aardappelen in stukken te snijden voordat je ze gaat poten. Dat is economischer dan voor elke plant één hele aardappel op te offeren. De enige regel die geldt, is dat je de aardappel in stukken snijdt en zorgt dat elk stuk een volwaardig “oog” heeft. Voor de analfabeten onder de aardappelkenners: een “oog” is dat dingetje aan de oppervlakte van je aardappel, wat je met de punt van je schilmesje uitsnijdt als je aardappelen aan het schillen bent. Dat “oog” is de uitloper waaruit weer een plant groeit. Eigenlijk een stekje dus. Als je een deel van de aardappel aan dat “oog”/stekje laat zitten, heeft de jonge aardappelplant voldoende directe voeding om de eerste weken door te komen en meer wortels te krijgen. Op deze economische manier had ik veel minder aardappelen nodig om mijn nieuwe aardappelveldje helemaal vol te poten.
Aardappelen met “ogen” en uitlopers. Klaar om de grond in te gaan!
Wist je trouwens dat je heel eenvoudig zelf aardappelen kunt kweken?
Kijk even in je voorraad aardappelen. Heb je er eentje tussen met een uitloper of een “oog”? Dat is een prima aardappel om in de grond te zetten. Neem een grote emmer (kan gewoon die oude plastic emmer zijn die je eigenlijk weg wilde gooien). Maak wat gaten onderin zodat het water weg kan en vul de emmer voor 3/4 met aarde. Dat kan gewoon aarde uit de tuin zijn, daar is niets mis mee. Leg dan voorzichtig de aardappel in het midden, met het “oog” naar boven. Dek de aardappel af met een laag grond van 5-10 cm en geef regelmatig water. De aarde moet niet aldoor nat zijn, een beetje indrogen mag. Na een week of 4 zie je de eerste donkergroene blaadjes verschijnen. Plaats de emmer op een windvrije plek, in halfschaduw.
Heb je de aardappel in de emmer gedaan? Zet dan op die dag een kruisje in je agenda… Over ongeveer 100 dagen kan je oogsten! Keer de emmer om en woel met je handen door de rulle aarde, op zoek naar je zelfgekweekte aardappelen……
Buiten slapen
Het was heerlijk hoor, buiten slapen in je eigen bed onder een prachtige sterrenhemel. Met een licht briesje bij een temperatuur die niet onder de 24 graden komt in de nacht. Wakker worden van de zon die over de bergkam heen piept. Gezonde berglucht. Hoe mooi kan het zijn? Het schijnt echt heel gezond te zijn. En toch staat alles nu alweer een paar weken binnen. De reden was een grote bosbrand op Tenerife, die maar slecht onder controle te krijgen was. Elke zomer is het wel ergens op één van de eilanden raak. En steeds hoop je dat het snel geblust is en er geen gewonden vallen. Want indrukwekkend is het zeker!
Het kleine gehuchtje waarin we wonen heeft een heuse buurt-app. Er wordt van alles in besproken. Natuurlijk ook de brand op het buureiland en hoe snel zoiets kan ontstaan. Het vuur blééf maar om zich heen grijpen omdat er veel naaldbomen groeiden in een gebied wat nauwelijks toegankelijk was door de steile berghellingen. Er was in eerste instantie alleen veel natuurschade maar in de loop van de dagen groeide het vuur naar ongekend formaat en bedreigde het ook de bewoonde wereld. Huizen en dorpjes werden ontruimd, dieren werden naar de opvang gebracht en mensen sliepen bij familie, vrienden of in grote sporthallen. Afwachtend tot het vuur geblust zou worden, of zou passeren en men weer terug kon naar huis. En terwijl je dan met alleen het hoognodige daar zit, hoor je verhalen over plunderaars die in verlaten dorpen hun kans schoon zien.
Bron: Diariodeavisos.
Het is allemaal op Tenerife.
Maar in het voorjaar heeft op uitnodiging van de buurtvereniging een (bos)brand-deskundige bij ons in het gehuchtje, een lezing gegeven. Hoe grijpt een bosbrand om zich heen en welke factoren kan je zelf beïnvloeden. Dit werd opnieuw besproken in de buurt-app. Wat kunnen we zelf doen om de bosbrand niet te “voeden”. Eén van de dingen is, om zo min mogelijk droog materiaal in de buurt van je huis te hebben. Een berg snoeiafval, vuilnis of een stukje tuin met dorre planten: meteen opruimen en afvoeren. Bouwmaterialen en hout voor de kachel: verder van huis, of binnen opslaan. Struiken en bomen snoeien zodat ze niet direct tegen je huis aan groeien. Bouwlandjes die braak liggen: kort houden en droogmateriaal afvoeren. Op dit moment is de brand op Tenerife. Maar ook hier hebben we vaak een code oranje in verband met de kans op bosbrand. Het is deze zomer nog nooit zo warm en droog geweest.
Opnieuw bekeken we de tuin en alles er omheen. Wat konden wij nog verbeteren? Welke zaken zijn in onze omgeving een risico? Is het in dat opzicht dan wel handig om ons bed buiten te hebben staan? Wat doen we als er hier in de omgeving een bosbrand ontstaat? Zijn er dingen die je mee moet nemen – en welke? Welke dingen zijn handig om op een vaste plek neer te leggen (belangrijke papieren) en waar ga je naar toe? Ik werd er onrustig van. Toen de brand op Tenerife groter werd, roken wij vooral in de nacht de brandlucht en zagen we de zon overdag door een grijze sluier. Binnen slapen voelde – ondanks de warmte – opeens toch een stuk fijner. Dus sleepten we alles weer naar binnen….
En het slaapt al weken een stuk rustiger!
Zou het lekker zijn?
Het lukt lang niet altijd maar ik probeer regelmatig met Bas een stukje “vooruit” te lopen als we ´s morgens naar de winkel gaan. Het is dan de koelste tijd van de dag en zo werk ik een beetje aan mijn conditie. En voor Bas is het op zijn oude dag (11 jaar, al zou je hem dat écht niet geven) ook goed. Ik kijk mijn ogen uit onderweg.
Ik zie aparte bloemen, op de zijkant van de vele schijfcactussen. De blaadjes van de bloemen lijken wel van papier en ze bloeien in geel en roze.
Daar onder zit een soort dikke knobbel, die later in het jaar van groen naar geel, en daarna roze kleurt. Zodra ze roze kleuren, zijn ze dikker, rijp en superzoet, hebben een beetje de smaak van meloen. Ze groeien overal….. Om ze te kunnen plukken gebruik je een uit de kluiten gewassen houten pincet: de cactus heeft hele grote stekels, maar het cactusfruit zit vol met hele kleine dunne stekeltjes met weerhaakjes. Ze heten officieel Glochiden en die wil je niet in je handen hebben! Als je er toch eentje in je vinger hebt, helpt het om het plekje even te weken met azijn, dan lost het stekeltje een beetje op. Het is dus een stekelig typje waar je voorzichtig mee moet omgaan.
Maar wie haalt het dan in zijn hoofd om er gewoon happen van te nemen? Het zijn geiten die daar regelmatig hun tanden in zetten. Maar die stekels… zou het zó lekker zijn dat ze die stekels voor lief nemen?
Klaprozentijd
De dagen lengen, al staat in de ochtend de zon nog laag als ik met Bas wandel. Het geeft een leuke schaduw van een soort uitgerekt mensfiguur.
Nee, ik heb geen rok of jurk aan, gewoon in de zon een beetje manipuleren totdat je een leuk silhouet krijgt 😉
Ik wandel het gehuchtje uit – er is maar één weg, richting zee en ‘grote stad’. Dus de weg gaat een beetje bergaf. Het zoemt en gonst dat het een lieve lust is. Bijen en hommels hebben maar één doel in hun korte leven, van zonsopgang tot zonsondergang op zoek naar het levenselixer: nectar. En dat, die nectar vinden ze hier in overvloed. Ik zie grote roze en witte wolken tegen de berghellingen, de abrikozen- en amandelbomen staan in bloei.
Na 20 minuten keer ik om, in de verte zie ik de zijkant van ons huisje tegen de helling in de zon…
…Adembenemend toch? Die paarse “wolk” in de foto is de palissanderboom in de tuin van de buren. En ja, zó paars is het echt!
Thuis loop ik even door naar de moestuin. Aan de rand bloeit inmiddels een brede rand klaprozen. Dunne, papierachtige blaadjes en een prachtig hartje. Ze bloeien slechts één dag. Vanavond, als ik weer ga kijken, zullen de blaadjes er al af zijn en staan alleen de groene knoppen waarin het zaad (maanzaad!) zal rijpen.
Ik sta op het terras boven de moestuin en kijk recht in het hart van het rijtje met rode kolen. Ze zijn zo groot als een flinke tennisbal. Nog even en de kolen zullen zich sluiten. Wat een fijne manier om de dag te beginnen!
Blauwpaarse bloemen
De weg naar huis is ná de stuwmeren, eentje van veel bochten en wordt dan ook een stukje smaller. Soms is het een beetje passen en meten als je een tegenligger treft. De één rijdt een stukje achteruit, of de ander blijft wat verderop wachten want de weg heeft op regelmatige plekken een breder stukje. Gelukkig is het vrijwel altijd “bestemmingsverkeer” – de weg is doodlopend. Door alle bochtjes kan je niet ver vooruit kijken maar bij elke bocht zie je wel een glimp van ons gehuchtje en dat komt na elke bocht dichterbij.
Het gehuchtje telt nog geen tien woningen, waarvan je tussen het groen soms stukjes ziet, maar de zijkant van ons huisje kan je al van verre zien als een klein wit vlakje tegen de berg aan. Nu het voorjaar is en alles in bloei staat, zien we van verre een grote “dot” blauwpaars aan de rechterkant van het witte vlakje. Het is een Palissander die in bloei staat, in de tuin van de buurman. Een boom die ik nog nooit in het echt had gezien, al weet ik dat palissanderhout heel mooi is.
Tegen het blauwe avondlicht is de blauwpaarse kleur bijna onwerkelijk!
De bloemen met een wit hartje zijn onweerstaanbaar voor hommels en bijen!
Ik snap wel dat het van ´s morgens vroeg tot ´s avonds laat zoemt in en om deze bijzonder boom: zelfs rondom ons huis ruikt het heerlijk naar de bloesem van de Palissanderboom!
Het regent
Waar we eerst woonden, ca. 80 meter van de kust, viel er hooguit 2x een buitje per jaar. Soms werd de straat niet eens echt nat. Nu we in de bergen wonen op hetzelfde eiland, merken we dat de wintermaanden echt de regenmaanden zijn. Het is minstens 6 – 8 graden koeler en daardoor valt er vaker regen, variërend van een spatje, motregen tot een echte hoosbui. Tussendoor kan de zon uitbundig schijnen, het is maar zelden dat het een hele dag grijs en grauw is met continue buien. De afgelopen dagen regende het ook, maar dan voornamelijk ´s avonds en ´s nachts.
Dit regenwater is van levensbelang want we hebben in tegenstelling tot omliggende eilanden, geen ontziltingsfabriek die zeewater kan omzetten naar zoet (drink)water. We zijn dus afhankelijk van het hemelwater wat in de winterperiode valt en dat wordt opgevangen in grote waterbassins / stuwmeren. Water wat gebruikt wordt in huishoudens maar ook voor de landbouw en de talloze keuterboertjes, geitenboeren en landerijtjes rondom de huisjes in het buitengebied.
Onze vallei heeft vier van die stuwmeren. Eentje helemaal in het hoogste gedeelte van de vallei, niet ver van ons huis, en vier kilometer verderop richting de kust volgen er drie die vrijwel achter elkaar liggen. Als we naar onze winkel gaan, rijden we aan de rand langs deze drie grotere stuwmeren en hebben we er mooi zicht op.
Vorig jaar (2021/2022) hadden we een goede winter qua regen: tot vér in mei vielen er regelmatig buien en bleven de stuwmeren gevuld. Maar er waren herstelwerkzaamheden nodig aan de dammen. En de stuwmeren werden ook maar meteen dieper uitgegraven en uitgebaggerd. Belangrijk werk maar daardoor bleven de stuwmeren tot vér in november droog. Viel er regen, dan werd het water meteen doorgesluisd om de (graaf)machines die in de diepte op de bodem stonden, het werk te kunnen laten doen.
Op de bodem begon zelfs gras te groeien…!
Eindelijk verdwenen vér in december de kraanwagens en sjofels uit de diepte en konden de stuwmeren zich weer vullen. Nu maar hopen dat er nog genoeg regen zal vallen om de zomer van 2023 door te komen. In het onderstaande filmpje kan je de drie dicht bij elkaar liggende stuwmeren van boven zien.
Meer om over na te denken
@AD
Op een klein eiland met lang niet alles binnen handbereik, leren we te leven op een meer simpele manier. Eenvoudiger misschien. Dichter bij de natuur, meer met de natuur, de seizoenen en de effecten die het klimaat heeft. We leren veel. Dat alles wat we doen invloed heeft op de natuur om ons heen. Dat minder vaak meer betekent. En met al de berichten dat alles maar duurder wordt, deel ik hieronder wat tips, deel twee. Wie weet heb je er wat aan 
Second life
Ga qua kleding voor een second life. Het is allang geen schande meer om tweedehands kleding te kopen. Sterker nog, het is heel hip! Over het algemeen heeft men tegenwoordig een streng beleid als het gaat om de kwaliteit. En wil je niet in een gewone Kringloopwinkel je kleding kopen? Kijk eens op Marktplaats of Vinted, of zoek online eens naar “Vintage kledingwinkels”.
Wie weet heb je op zolder nog ergens een naaimachine staan, of misschien kan je er eentje een poosje lenen van iemand en ga zélf creatief aan de slag. Probéér het in ieder geval! Je hoeft niet meteen meters stof te kopen, maar begin met oude handdoeken. Maak er poetslappen, vaatdoekjes of washandjes van voor in de keuken, garage of badkamer. Ze nemen supergoed vocht op, gaan na gebruik zó de wasmachine in en je hoeft nooit meer dure microvezeldoekjes te kopen.
Vermaak op de naaimachine tweedehandskleding tot je eigen unieke kledingstuk en herstel kleding waaraan iets kapot is. Dat is het eerste verdiend. Ooit leerde ik mezelf kleding maken en ik heb er nog steeds plezier van. De de kwaliteit en pasvorm is stukken beter dan de in Bangladesh aan de lopende band onder mensonterende omstandigheden gemaakte wegwerpkleding. En joh, een echte naaicursus volgen hoeft niet: de huidige zelfmaak-kleding-bladen hebben duidelijke stap voor stap beschrijvingen. De beste leerschool is nog altijd: zelf doen en proberen! De enige investering is tijd. Heb je er écht lol in, kan je eens rondkijken om een tweedehands naaimachine aan te schaffen.
Meditatief bezig zijn
Nog zoiets: leer breien, waardoor je yoga abonnement de deur uit kan. Het is bewezen dat breien gezond en meditatief is en en ontstaat een heel uniek en mooi kledingstuk onder je handen. Begin met een eenvoudige trui, of een muts. Heb je de basis onder de knie (of, in dit geval in de vingers) brei sokken voor jezelf. Hand gebreide sokken zijn veel warmer en sterker dan die uit de winkel en online kan je prachtige patronen en garens vinden. Kom niet met het excuus dat sokken uit de winkel veel goedkoper zijn dan als je al die uren breien bij elkaar optelt! Het gaat erom dat je iets hebt wat vele malen langer mee gaat, waardoor je uiteindelijk geld bespaard.
Word je gillend gek bij het idee van sokken breien, kijk een breiende vriend of vriendin lief aan of bestel je handgebreide sokken bij haar. Ze breit ze zelf, ze zijn oersterk en het is geen probleem als je een grotere of kleinere maat wenst.
De benenwagen
Gooi het abonnement van de sportschool eruit en ga wandelen, al dan niet geholpen door een Blokje-Om-App of zoiets. Wandelen is een basic sport en goed voor het hele lijf, zonder al te grote kans op blessures. Het verlaagt je bloeddruk, je cholesterolgehalte én de kans op diabetes 2. Daarnaast is het supergoed om de conditie van je hart, bloedvaten en longen te verbeteren. Nou, wat wil je nog meer?
Loop het laatste stuk van je werk naar huis, of ga eens lopend die paar boodschappen doen. Je ziet veel meer om je heen als je wandelt! Spreek af met een vriend of vriendin als je geen zin hebt om alleen te lopen – je komt tot bijzondere gesprekken en je sleept elkaar er op zwakke momenten (“ik heb geen zin..) doorheen. Afgelopen jaar liep ik regelmatig van huis richting winkel – een afstand van 11 kilometer – samen met Bas, de hond. Het uiteindelijk resultaat was dat ik in oktober een 9 kilometer run kon doen in iets meer dan 50 minuten!
@Prensa Gomera
Een koude douche
Voor velen is het iets wat je moet leren: koud douchen. Ik was er ook geen fan van maar het went snel. Na het warm douchen de warme kraan dicht draaien en op die manier aan het koude douchen wennen, vond ik een kwelling. Het ging mij beter af als ik gewoon alleen de koude kraan open draaide. In de winter is het kraanwater hier ongeveer 12 graden. Eigenlijk niet superkoud, toch? In het begin sprak ik mijzelf toe dat het water in Alaska nog veel kouder is. Ik begin de dag tegenwoordig met een korte koude douche. Het is heerlijk om daarna tintelfris je aan te kleden en de dag te beginnen!
Shampoo en zeep
Ik lees de ingrediënten van shampoo: Heel veel water, en dan een lijst met vreemde namen zoals Detergenten, Sulfaten, Keratine, Siliconen, Parabenen, Panthenol, Glycerol, Dimethicone…… Waarmee was je je haar eigenlijk?! Shampoo is toch gewoon zeep om je haar mee schoon en fris te krijgen?
Kan het eenvoudiger en minder prijzig? Ja, dat kan. Ook dat vergt, net als het koud douchen, even een aanpassing: gebruik gewoon een blok zeep. Zeep is zeep nietwaar? Het gewone blok zeep was vroeger goed genoeg om je haar mee te wassen en dat voldoet nog steeds. Dat de ene shampoo je een vollere haardos beloofd en de andere garandeert dat het je haar voedt, zijn termen die alleen goed zijn voor de inkomsten van de producent. Jouw portemonnee loopt ervan leeg en je (mijn) haar werd er alleen maar slapper van.
Haren wassen doe ik met warm water (jazeker, je leest het goed!) omdat langdurig koud water niet fijn is op je hoofd. Een stuk zeep erbij en dan wrijven. Gaat vanzelf schuimen en daarna kan je het weer uitspoelen. Klaar is kees! Je haar voelt anders omdat er geen andere stofjes achterblijven. Ook dat is even wennen. Even naspoelen met wat azijn werkt hetzelfde als een uitwasbare conditioner maar heeft een positiever effect op je portemonnee. Een conditioner kost al snel € 4,00 terwijl een fles azijn nog geen euro kost! En wil je je haar toch iets extra´s geven? Een druppeltje olijf- avocado- of kokosolie warm wrijven in je handen en dan in je haar kneden doet wonderen.
En bovenstaande geldt ook voor de gewone was in de machine. Vloeibaar wasmiddel is vooral een fles met heel veel (duur!) water. Waspoeder is een goedkopere optie. Lees weer eens de dosering op de verpakking en hou je daaraan, of doe het zelfs met een beetje minder. Je was wordt evengoed schoon. Heb je nog wasverzachter staan? Maak het lekker op maar vul daarna de fles met gewone keukenazijn. Je ruikt er niets van, je was wordt nét zo zacht en je portemonnee vaart er wel bij.
Met azijn kan je trouwens nog veel meer en scheelt een boel andere aankopen en flessen in het keukenkastje. Denk aan voorweken van vuile was, het verwijderen van kalk in badkamer, keuken en toilet, het verwijderd vieze geurtjes en je ramen zijn weer helemaal spic en span met wat azijn in het water!